Câu hỏi:

Người lao động có được thỏa thuận với doanh nghiệp không đóng bảo hiểm xã hội không?

Trả lời:

Căn cứ theo khoản 1, 2 Điều 2 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 quy định: 

“1. Người lao động là công dân Việt Nam thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc, bao gồm: 

a) Người làm việc theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn, hợp đồng lao động xác định thời hạn, hợp đồng lao động theo mùa vụ hoặc theo một công việc nhất định có thời hạn từ đủ 03 tháng đến dưới 12 tháng, kể cả hợp đồng lao động được ký kết giữa người sử dụng lao động với người đại diện theo pháp luật của người dưới 15 tuổi theo quy định của pháp luật về lao động;

b) Người làm việc theo hợp đồng lao động có thời hạn từ đủ 01 tháng đến dưới 03 tháng;

…” 

Đồng thời, theo khoản 1, khoản 2 Điều 2 Nghị định 143/2018/NĐ-CP quy định: 

“1. Người lao động là công dân nước ngoài làm việc tại Việt Nam thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc khi có giấy phép lao động hoặc chứng chỉ hành nghề hoặc giấy phép hành nghề do cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam cấp và có hợp đồng lao động không xác định thời hạn, hợp đồng lao động xác định thời hạn từ đủ 01 năm trở lên với người sử dụng lao động tại Việt Nam.

2. Người lao động quy định tại khoản 1 Điều này không thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc theo quy định tại Nghị định này khi thuộc một trong các trường hợp sau:

a) Di chuyển trong nội bộ doanh nghiệp theo quy định tại khoản 1 Điều 3 của Nghị định số 11/2016/NĐ-CP ngày 03 tháng 02 năm 2016 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Bộ luật Lao động về lao động nước ngoài làm việc tại Việt Nam;

b) Người lao động đã đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định tại khoản 1 Điều 187 của Bộ luật Lao động” 

Đồng thời, theo khoản 1 Điều 4 quy định bảo hiểm xã hội bắt buộc có các chế độ sau đây: 

- Ốm đau; 

- Thai sản; 

- Tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp; 

- Hưu trí; 

- Tử tuất.

Ngoài ra theo Điều 19 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 quy định:

“Điều 19. Trách nhiệm của người lao động

1. Đóng bảo hiểm xã hội theo quy định của Luật này.

2. Thực hiện quy định về việc lập hồ sơ bảo hiểm xã hội.

3. Bảo quản sổ bảo hiểm xã hội.”

Theo đó có thể thấy trách nhiệm của người lao động và người sử dụng lao động phải tham gia và đóng bảo hiểm xã hội đầy đủ. Việc thỏa thuận giữa người lao động và doanh nghiệp về việc không đóng bảo hiểm xã hội là trái với quy định của pháp luật

Đồng thời, theo khoản 1 Điều 39 Nghị định 12/2022/NĐ-CP quy định:

Vi phạm quy định về đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc, bảo hiểm thất nghiệp

“1. Phạt tiền từ 500.000 đồng đến 1.000.000 đồng đối với người lao động có hành vi thỏa thuận với người sử dụng lao động không tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc, bảo hiểm thất nghiệp, tham gia không đúng đối tượng hoặc tham gia không đúng mức quy định.

…”

Theo đó người lao động thỏa thuận với doanh nghiệp không đóng bảo hiểm xã hội có thể bị phạt tiền từ 500.000 đồng đến 1.000.000 đồng.

Lưu ý, mức phạt tiền theo quy định trên là mức phạt đối với cá nhân, mức phạt tiền đối với tổ chức bằng 02 lần mức phạt tiền đối với cá nhân tại khoản 1 Điều 6 Nghị định 12/2022/NĐ-CP.