Ths.BSCK II Nguyễn Văn Minh - Khoa Gây mê – HSCC

Sau cuộc phẫu thuật, cảm nhận đau có được là do các tế bào, mô bị tổn thương trong khi phẫu thuật như cắt, khâu, buộc chỉ, đốt điện cũng như co kéo làm căng các tổ chức dẫn đến sang chấn, phù nề gây xuất tiết của các mô bị tổn thương. Sự xuất tiết này chèn ép vào các mô lân cận cũng góp phần gây đau.

Đau sau phẫu thuật gây ra cảm giác rất khó chịu làm ảnh hưởng đến tâm lý người bệnh và các rối loạn tại chỗ, toàn thân như tăng các stress của cơ thể đối với các tổn thương, gây ra các biến chứng sớm và nguy hiểm như tăng huyết áp, loạn nhịp tim, thiếu máu cơ tim, xẹp phổi, suy hô hấp, làm chậm quá trình hồi phục tổn thương sau phẫu thuật và có thể dẫn đến đau mạn tính. 

Trên thực tế có nhiều người bệnh có chỉ định phẫu thuật nhưng vì sợ đau đã cố tình trì hoãn dẫn đến bệnh ngày một nặng hơn, đã có nhiều biến chứng đáng tiếc xảy ra khi phải phẫu thuật cấp cứu gây khó khăn hơn cho điều trị và kéo dài thời gian nằm bệnh viện. 

Đau sau phẫu thuật nếu được kiểm soát tốt sẽ làm giảm Stress của cơ thể với những tổn thương sau phẫu thuật, bệnh mau chóng hồi phục, rút ngắn thời gian điều trị. 

Người bệnh là người biết rõ nhất về sự đau đớn của mình và để chống lại cái đau mỗi người bệnh hãy tham ra cùng chúng tôi để lựa chọn phương pháp giảm đau tốt nhất cho chính mình.

      2. Người bệnh tự kiểm soát đau là như thế nào?

         Là phương pháp giảm đau hiện đang được sử dụng rộng rãi, thông qua một máy bơm tiêm điện hiện đại có phần mềm PCA để kiểm soát đau.

PCA (Patient Controlled Analgesia) có nghĩa là “Người bệnh tự kiểm soát cơn đau”. PCA cho phép người bệnh tự điều chỉnh sự đau của mình mà không cần phải đợi nhân viên y tế đến cho thuốc.

PCA có ưu điểm là đạt được mức giảm đau mong muốn với liều thuốc giảm đau tối thiểu, tùy thuộc ngưỡng đau của từng người bệnh mà không gây ra hiện tượng quá liều hoặc không đủ liều thuốc giảm đau.

         PCIA (Patient-Controlled Intravenous Analgesia): Máy bơm PCA sẽ được nối với đường truyền tĩnh mạch. Khi đau người bệnh chỉ việc bấm nút máy PCA, một tiếng “bíp” báo rằng bạn đang được bơm một lượng thuốc định sẵn vào thẳng trong máu và hiệu quả giảm đau sẽ đạt được sau ít phút. PCIA được sử dụng giảm đau cho tất cả các loại phẫu thuật.

         PCEA (Patient-Controlled Epidural Analgesia): Máy bơm PCA được nối với một ống nhỏ (gọi là catheter) đã được bác sĩ Gây mê hồi sức đặt vào khoang ngoài màng cứng (NMC) của người bệnh trước đó. Khi cần thêm thuốc giảm đau, người bệnh bấm nút PCA, sau tiếng “bíp”, một lượng thuốc định sẵn sẽ được bơm vào khoang NMC, thuốc ức chế các rễ thần kinh chi phối cảm giác đau vùng phẫu thuật, người bệnh có thể hết đau hoàn toàn sau ít phút. PCEA được sử dụng giảm đau cho các phẫu thuật mổ mở lớn vùng ngực, bụng và hai chi dưới.

     3. Dùng máy PCA như thế nào?

4. Dùng máy PCA khi nào?

             Bất cứ khi nào người bệnh thấy đau, tốt nhất là lúc mới bắt đầu cảm thấy khó chịu, rồi đợi vài phút xem có đỡ đau hay không. Nếu không thấy đỡ đau người bệnh có thể bấm nút PCA lần nữa cho đến khi cảm thấy hài lòng về mức độ giảm đau

      5. Liệu người bệnh có thể tự bơm thuốc quá liều?

             Máy bơm PCA đã được bác sĩ tính toán và cài đặt giới hạn thuốc mỗi lần bơm, thời gian khóa giữa các lần, giới hạn thuốc mỗi giờ và giới hạn thuốc trong 24 giờ. Đồng thời mỗi người bệnh đều được bác sĩ khám, đánh giá và theo dõi để điều chỉnh liều phù hợp. Do vậy người bệnh không thể nào dùng thuốc quá liều cho dù người bệnh có thường xuyên bấm nút. Tuy nhiên một điều rất quan trọng là những người khác không được bấm nút giúp người bệnh. Hãy để người bệnh tự quyết định khi nào cần bấm nút theo nhu cầu của mình.

      6. Dùng PCA có phản ứng phụ gì không?

            Tất cả các loại thuốc đều có thể gây phản ứng phụ. Thuốc giảm đau có thể gây:

            - Ngứa, dị ứng.

            - Buồn nôn và nôn.

            - Bí tiểu.

            - Buồn ngủ và thở chậm.

            - Hạ huyết áp.

    Những tác dụng phụ và biến chứng trên thường nhẹ và dễ chữa. Hãy báo cho chúng tôi khi thấy những biểu hiện khác thường, chúng tôi cũng thường xuyên khám để phát hiện và điều trị sớm nếu có phản ứng phụ xảy ra.

7. Bạn cần biết thêm gì về PCA?

- Chỉ có người bệnh mới được bấm nút bơm PCA, người đến thăm hay thân nhân không được bấm nút.

- Đừng đợi đến khi quá đau rồi mới bấm nút PCA.

- Đừng dùng PCA khi bạn thấy đã dễ chịu hay buồn ngủ.

8. Bạn còn thắc mắc nào không?

 Hãy đến với chúng tôi, tất cả các nhân viên chống đau Bệnh viện Bưu Điện đều sẵn sàng giúp đỡ các bạn.

 Khoa Gây mê hồi sức và đơn vị chống đau với các bác sĩ có kinh nghiệm, được đào tạo chuyên sâu về chống đau đã, đang và sẽ cố gắng nỗ lực hơn nữa để làm cho tất cả người bệnh không còn nỗi lo đau đớn khi điều trị phẫu thuật tại Bệnh viện Bưu Điện.